

Kuantum Kompûter: Şoreşeke teknolojiyê û rola Kurdan
Di serdema me de, kuantum kompûter wek amûrekê ku mirovahiyê digihîne asteke nû ya zanistê tê dîtin. Ev teknolojiya bêhempa, bi qanûnên kuantumê ve girêdayî ye û dikare pirsgirêkên ku ji bo kompûterên klasîk neçareser in, bi lez çareser bike. Lê belê, ev tenê destpêk e. Kuantum kompûter, sîstema hesabê ya ku qanûnên mekanîka kuantumê bikar tîne, di deh salên dawî de bûye mijareke sereke ya teknolojiyê. Ev teknolojî, bi lezê xwe yê bilind û hebûna potansiyela çareserkirina pirsgirêkên kompleks, gelek dewlet û şirketên navneteweyî kişandiye. Lê belê, ev pêşketin çi ne û gelê Kurd çawa dikare di vê qadê de beşdarî pêşveçûnê bike?
Bingehên Kuantum kompûterê
Kompûterên kuantumî bi qubîtan (yekîneyên kuantumî) dixebitin. Qubît, ji kompûterên klasîk cudatir e, ji ber ku ew dikare di heman demê de hem 0 hem jî 1 be. Ev taybetmendî bi navê superpozisyon tê zanîn. Her wisa, entanglement (girêdanên kuantumî) jî di nav qubîtan de çalakiyên ecêb peyda dike.
Dîroka Kuantum kompûterê
Di salên 1980î de, Richard Feynman pêşniyar kir ku kompûterên kuantumî dikarin pirsgirêkên kîmyayê yên kompleks çareser bikin. Di sala 2019-an de, Google ragihand ku kompûtereke kuantumî pirsgirêkek di 200 çirkeyan de çareser kiriye, ku ji bo kompûtereke klasîk 10,000 salan dixebite. Îro, şirketên wek IBM û Honeywell bi kompûterên kuantumî yên bi qasî 1000 qubîtan re dixebitin.
Bîra Kurdî û rojên pêşerojê
Kuantum kompûter, wek agirekê ku di tarîtiya gerdûnê de derdikeve, nîşan dide ku mirovahî nikare li ber sînorên xwe bisekine. Lê ji bo me gelê Kurd, ev teknolojiya nû, ne tenê amûrek zanistî ye. Ew, di heman demê de, deriyek e ji bo nîşankirina hebûna me ya li ser xetê pêşerojê.
Di dîroka me de, me her dem bi xwe re şaristaniyek veşartî hebûye: agirê zanistê. Ji Mîtra heta Xanedana Mervanîyan, kurd gelek caran di warên matematîk, astronomî, û dermançêkirinê de pêşketine. Îro jî, di sînorên vê şoreşa kuantumî de, neçar in ku em vê bîrê ji nû ve zindî bikin.
Çi dikare bibe?
- Heke em xwendekarên xwe bi zanista kuantumê re nas bikin, dikarin bibe alîkariyek mezin ji bo pêşxistina Kurdistanê.
- Heke em projeyên wek "Qubît" piştgirî bidin, dikarin bibe mînakeke cîhanî.
- Heke em çanda xwe bi teknolojiyê ve girêdin, dikarin bêjin ku "Kurd, ne tenê çîyayên xwe, stêrkan jî dizanin."
Wekî ku di çîrokeke kevnare de tê gotin: "Gava agirê çiya bi avê ve girêdayî be, dê cîhanek nû derkeve holê." Kuantum kompûter jî, mîna vê agirê girêdayî ye. Ew, bi hevra xebitîna zanist û çanda kurdî, dikare bibe çirake...
Gotina Dawiyê:
"Şoreşa kuantumî, ne tenê ji bo kesên ku wê çêdikin e. Ew ji bo her kesî ye ku bawer dike: 'Ez dikarim.'"

Gelo helbest tê dadwerî kirin? Çima?
Gelo helbest tê dadwerî kirin? Çima! ✍Mecoyê Xano Helbest jî weke hemû çêşîtên huner&eci
Gelawêj 16, 2023ORTHOGRAPHIA NEWROZI
Zhe cedsala 11an ta charieka pyshin a cedsala 20an cordan be elifba cordki a be kertyn (xharfyn) xsareban be zmany khwe nevistenen ud khwendenen. De cedsala 2
Nîsan 2, 2020PEYV Û GOTINÊN SOSRET
Kurdî ji destpêka sedsala bîstan bi vir da bi assimilation, integration û ji çaryeka dawîn a vê sedsalê bi vir
Hêzîran 1, 2019Empatîya Zêde Ne baş e
Yek ji sedemên ku mêr û jin ji hev sar dibin ew e ku mêr çi dike jin jî wê dike, yan jî jin çi dike m&ec
Gulan 25, 2020Platonê Leşker
"Şikir ji Xwedê re ku ez ne ji neteweyek dî me, Yewnan im; ne kole me azad im; ne jin im zilam im û şikir ji Xwedê re ji serdema Sokrate
Hêzîran 12, 2019Rojava.. Lîsteya pirtûkên kurdî yên 2019an Qamişlo
Qamişlo Weşanger û dezgehên weşangerîyê yên rojavayê Kurdistanê bi berhemdana 54 pirtûkên kurdî\kur
Befranbar 3, 2020